คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาฯ จัดโครงการชุมชนปลอดมาลาเรีย ลงพื้นที่สามจังหวัดตรวจคัดกรองผู้ติดเชื้อ
คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับมูลนิธิรักษ์ไทย จัดโครงการชุมชนปลอดมาลาเรีย นำคณาจารย์และนิสิตระดับบัณฑิตศึกษาลงพื้นที่ชุมชนที่มีการระบาดของเชื้อมาลาเรียในจังหวัดตาก จังหวัดศรีสะเกษ และจังหวัดกาญจนบุรี ให้บริการตรวจคัดกรองประชาชนกลุ่มเสี่ยงเพื่อลดการแพร่ระบาดของโรคไข้มาลาเรีย ระยะเวลาการปฏิบัติงานระหว่างวันที่ 24 กุมภาพันธ์ – 31 สิงหาคม 2566
ผศ.ดร.ทนพ.สุทธิภัทร ศรีสุธรรม ภาควิชาจุลทรรศน์ศาสตร์คลินิก คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาฯ หัวหน้าโครงการชุมชนปลอดมาลาเรีย เปิดเผยว่า มาลาเรียหรือไข้จับสั่นเป็นโรคที่มียุงก้นปล่องเพศเมียเป็นพาหะนำโรคสู่คนจากการเข้าป่าและถูกยุงกัด ผู้ป่วยที่ไม่แสดงอาการสามารถแพร่เชื้อต่อให้กับคนในครอบครัวและผู้ที่อยู่ใกล้ชิดได้ ปัจจุบันประเทศไทยมีนโยบายที่จะกำจัดเชื้อมาลาเรียให้หมดไป การตรวจเชิงรุกเพื่อค้นหาผู้ป่วยโรคไข้มาลาเรียทั้งที่มีอาการและไม่มีอาการเป็นกลไกหนึ่งในการขับเคลื่อนการกำจัดโรคไข้มาลาเรียของประเทศ โดยภาควิชาจุลทรรศน์ศาสตร์คลินิก คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาฯ มีการวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนาเทคนิคทางชีวโมเลกุลเพื่อตรวจหาเชื้อมาลาเรียที่มีความไวและความจำเพาะสูง โครงการนี้มุ่งเน้นการหาผู้ที่ติดเชื้อไข้มาลาเรียให้กับประชาชนที่อาศัยในพื้นที่การระบาด ในสามจังหวัด หากสามารถตรวจพบเชื้อในผู้ป่วยกลุ่มนี้จะทำให้เราสามารถทำการรักษาผู้ป่วยเพื่อตัดวงจรการแพร่เชื้อมาลาเรียได้
เหตุผลที่ตรวจคัดกรองผู้ติดเชื้อมาลาเรียที่จังหวัดตาก ศรีสะเกษ และกาญจนบุรี
จากการศึกษาข้อมูลเบื้องต้น ส่วนใหญ่ผู้ที่ติดโรคมาลาเรียจะอาศัยในพื้นที่ชายแดนซึ่งเป็นพื้นที่ป่า ประชาชนมักจะเดินทางไปหาของป่าและใช้ชีวิตในบริเวณนั้น ทำให้มีโอกาสถูกยุงก้นปล่องกัดได้ จังหวัดตาก ศรีสะเกษ และกาญจนบุรี เป็นพื้นที่การระบาดของโรคมาลาเรีย ภาควิชาจุลทรรศน์ศาสตร์คลินิกจึงเลือกพื้นที่สามจังหวัดนี้ในการตรวจคัดกรองโรคมาลาเรีย
ขั้นตอนการให้บริการตรวจโรคมาลาเรีย
ขั้นตอนหลักๆ ในการลงพื้นที่ตรวจคัดกรองผู้ติดเชื้อมาลาเรีย เริ่มจากการเก็บเลือดของคนในชุมชนที่เป็นกลุ่มเสี่ยงเพื่อนำมาตรวจด้วยเทคนิค RDTs ด้วยชุดตรวจแบบรวดเร็ว และเทคนิคการตรวจทางชีวโมเลกุล ที่ห้องปฏิบัติการวิจัยโรคติดเชื้อ คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาฯ โดยมีการสกัด DNA จากเลือดเพื่อการวิเคราะห์และรักษาต่อไป
ความสำเร็จและประโยชน์ของโครงการ
ผลการดำเนินโครงการเป็นไปด้วยดี มีประชาชนในพื้นที่ 3 จังหวัดเข้ารับบริการตรวจคัดกรองจำนวนทั้งสิ้น 588 คน คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาฯ ได้รับการตอบรับจากผู้รับบริการเป็นอย่างดี โดยมูลนิธิรักษ์ไทยยินดีที่จะสนับสนุนโครงการนี้ต่อไปในอนาคต
ประโยชน์ของโครงการนี้ทำให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงที่อาศัยในพื้นที่จังหวัดตาก ศรีสะเกษ และกาญจนบุรี ได้รับการบริการตรวจคัดกรองโรคมาลาเรียโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ในส่วนของคณะสหเวชศาสตร์ จุฬาฯ การลงพื้นที่ไปในชุมชนเป็นการเปิดตัวให้ประชาชนรู้จักคณะว่ามีพันธกิจในด้านต่าง ๆ ทั้งการเรียนการสอน การวิจัย และการให้บริการวิชาการแก่สังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งการนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ในการให้บริการตรวจเชิงรุกหาผู้ติดเชื้อมาลาเรีย เป็นการกำจัดโรคไข้มาลาเรีย ส่งเสริมสุขภาพประชาชนในชุมชนได้อย่างยั่งยืน ในส่วนคณาจารย์คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาฯ ได้มีโอกาสนำความรู้ในวิชาชีพเทคนิคการแพทย์ไปใช้ประโยชน์ในการให้บริการวิชาการแก่ชุมชน เช่นเดียวกับนิสิต ก็ได้นำองค์ความรู้ไปช่วยเหลือสังคม และช่วยปลูกจิตสำนึกในเรื่องการมีจิตสาธารณะ
จากความสำเร็จของโครงการนี้ทำให้ในอนาคตทางคณะสหเวชศาสตร์ จุฬาฯ จะจัดโครงการดีๆ เช่นนี้ต่อไป สำหรับผู้สนใจร่วมสนับสนุนโครงการชุมชนปลอดมาลาเรีย สามารถติดต่อได้ที่ ผศ.ดร.ทนพ.สุทธิภัทร ศรีสุธรรม คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาฯ E-mail Suttipat.sr@chula.ac.th โทร. 08-5908-4808
อื่นๆ
จุฬาฯ สนับสนุนให้อาจารย์ทำงานวิจัย นับว่าเป็นสิ่งที่ดีมากต่อทั้งอาจารย์ นิสิต รวมถึงภาคประชาสังคม
รองศาสตราจารย์ ดร.สุชนา ชวนิชย์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
