ข่าวสารจุฬาฯ

“กะท่างน้ำดอยภูคา” ชนิดใหม่ของโลก ค้นพบโดยอาจารย์คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ ตัวชี้วัดความสมบูรณ์ของสิ่งแวดล้อม

อาจารย์นักวิจัยคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ ค้นพบ “กะท่างน้ำดอยภูคา” กะท่างน้ำชนิดใหม่ของโลก บริเวณอุทยานแห่งชาติดอยภูคา จังหวัดน่าน บนแนวเทือกเขาหลวงพระบาง โดยตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่สถานที่พบสัตว์ชนิดนี้คืออุทยานแห่งชาติดอยภูคา จังหวัดน่าน จัดเป็นกะท่างน้ำชนิดที่ 5 ที่มีรายงานการตั้งชื่อในประเทศไทย โดยได้รับการตีพิมพ์ในวารสารทางวิทยาศาสตร์ “Tropical Natural History”

            อ.ดร.ปรวีร์ พรหมโชติ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ เปิดเผยว่า กะท่างน้ำเป็นสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกอยู่ในกลุ่มเดียวกับกบ ในประเทศไทยสามารถค้นพบได้ทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ในต่างประเทศ ค้นพบในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และทวีปเอเชีย  ตนพร้อมด้วยคณะผู้วิจัย ได้แก่ ผศ.ดร.วิเชฏฐ์ คนซื่อ และ อ.ดร.ภาณุพงศ์ ธรรมโชติ มีความสนใจศึกษาว่ามีกะท่างน้ำที่ดอยภูคาจริงตามที่มีเรื่องเล่าหรือไม่ โดยทำเรื่องผ่านกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธ์ุพืช  และได้รับความอนุเคราะห์จากหัวหน้าอุทยานแห่งชาติดอยภูคาในการลงพื้นที่ไปสำรวจ รวมทั้งได้รับความร่วมมือจากนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น และจากประเทศฝรั่งเศส ภายใต้การสนับสนุนโดยศูนย์เครือข่ายการเรียนรู้เพื่อภูมิภาค ที่จังหวัดน่าน

            อ.ดร.ปรวีร์ เล่าว่า คณะนักวิจัยและคณะผู้นำทางต้องปีนขึ้นบนยอดดอยที่สูงชัน ผ่านป่าดิบที่สมบูรณ์ เพื่อค้นหาแอ่งน้ำที่เป็นแหล่งอาศัยของกะท่าง จนไปถึงแอ่งน้ำบนดอยหญ้าหวาย มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,795 เมตร โดยธรรมชาติของกะท่างนั้นจะอาศัยในแอ่งน้ำบริเวณหุบบนยอดเขา  มีขนาดประมาณ 200 ตารางเมตร และเป็นน้ำที่ปกคลุมด้วยหญ้าที่มีความสูงไม่มากนัก มีก้อนหินขนาดใหญ่อยู่กลางแอ่งน้ำและนอกจากนั้นยังมีขอนไม้ล้มที่มีโพรงจมอยู่กับพื้นของแอ่งน้ำที่มีความลึกไม่มากนัก หรือประมาณครึ่งหน้าแข้ง จนกระทั่งค้นพบกะท่างน้ำดอยภูคากว่า 50 ตัวปีนอยู่ตามกอหญ้า ขอนไม้และก้อนหินกลางแอ่งน้ำ ส่วนใหญ่เป็นตัวผู้ เมื่อสำรวจทั้งแอ่งน้ำและริมตลิ่ง พบว่ากะท่างน้ำดอยภูคากำลังมุ่งหน้าเข้าผืนป่า คาดว่าเป็นช่วงปลายของฤดูผสมพันธุ์ ธรรมชาติของกะท่างน้ำ เมื่อผสมพันธุ์กันแล้ว ตัวเมียจะวางไข่หลัง และทิ้งไข่ปล่อยให้ปรับตัวไปตามธรรมชาติ ส่วนตัวพ่อและแม่นั้นจะมุ่งหน้ากลับผืนป่า เพราะโดยธรรมชาติของกะท่างจะใช้ชีวิตอยู่บนบกยกเว้นช่วงเวลาผสมพันธุ์เท่านั้น

            “ลักษณะพิเศษของกะท่างน้ำดอยภูคามีสีน้ำตาลแถบส้ม มีสันกระดูกบนหัวที่ยาว เรียว และมีลักษณะเป็นแฉกรูปตัว V ที่หัว จากการตรวจแถบรหัสพันธุกรรมทำให้ทราบว่ากระท่างน้ำที่ค้นพบนี้ถือเป็น   กะท่างน้ำสายพันธุ์ใหม่ของโลก ที่สำคัญยังแสดงให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของพื้นป่าบริเวณนี้ เพราะกะท่างน้ำดอยภูคาเป็นสัตว์ที่สามารถใช้เป็นตัวชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าในบริเวณที่พบได้เป็นอย่างดี เนื่องจากทั้งไข่ ตัวอ่อน และตัวเต็มวัยของกะท่างจะอยู่อาศัยในบริเวณผืนป่าสมบูรณ์ที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงและไม่ถูกทำลาย รวมถึงพื้นที่นั้นๆ ต้องไม่มีสารเคมีปนเปื้อน 100%” อ.ดร.ปรวีร์ กล่าว

            “กะท่างน้ำจะมีฝนเป็นตัวกระตุ้นในการให้มารวมตัวกันตามแหล่งน้ำ สืบพันธุ์ และวางไข่ ซึ่งปัจจุบันภาวะโลกร้อนทำให้ฝนทิ้งช่วง เกิดความแห้งแล้งเพิ่มมากขึ้นทุกปี ส่งผลต่อสัตว์ประเภทนี้อย่างแน่นอน  นอกจากนี้การที่ชาวบ้านนำปลาเข้าไปปล่อยในแหล่งน้ำอาจเป็นการทำลายแหล่งสืบพันธุ์ของกะท่างได้ ในอนาคตจะพยายามผลักดันให้สัตว์ในกลุ่มนี้เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองต่อไป” อ.ดร.ปรวีร์ กล่าวในที่สุด

จุฬาฯ สนับสนุนให้อาจารย์ทำงานวิจัย นับว่าเป็นสิ่งที่ดีมากต่อทั้งอาจารย์ นิสิต รวมถึงภาคประชาสังคม

รองศาสตราจารย์ ดร.สุชนา ชวนิชย์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เว็บไซต์นี้ใช้คุกกี้ เพื่อมอบประสบการณ์การใช้งานที่ดีให้กับท่าน และเพื่อพัฒนาคุณภาพการให้บริการเว็บไซต์ที่ตรงต่อความต้องการของท่านมากยิ่งขึ้น ท่านสามารถทราบรายละเอียดเกี่ยวกับคุกกี้ได้ที่ นโยบายการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล และท่านสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

ท่านสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

อนุญาตทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • คุกกี้ที่จำเป็น
    เปิดใช้งานตลอด

    ประเภทของคุกกี้ที่มีความจำเป็นสำหรับการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้ท่านสามารถใช้เว็บไซต์ได้อย่างเป็นปกติ ท่านไม่สามารถปิดการทำงานของคุกกี้นี้ในระบบเว็บไซต์ของเราได้

  • คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์

    คุกกี้ประเภทนี้จะทำการเก็บข้อมูลพฤติกรรมการใช้งานเว็บไซต์ของท่าน โดยมีจุดประสงค์คือนำข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อปรับปรุงและพัฒนาเว็บไซต์ให้มีคุณภาพ และสร้างประสบการณ์ที่ดีกับผู้ใช้งาน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด หากท่านไม่ยินยอมให้เราใช้คุกกี้นี้ เราอาจไม่สามารถวัดผลเพื่อการปรับปรุงและพัฒนาเว็บไซต์ให้ดีขึ้นได้
    รายละเอียดคุกกี้

บันทึกการตั้งค่า