สรุป Chula the Impact ครั้งที่ 8 เสวนานโยบายว่าที่ ผู้ว่า กทม.แสดงวิสัยทัศน์จัดการคุณภาพอากาศในกรุงเทพฯ

31 มีนาคม 2565

ผู้เขียน นิธิกานต์ ปภรภัฒ

จากการเสวนาวิชาการ Chula the Impact ครั้งที่ 8 นโยบายว่าที่ผู้ว่า กทม. กับการบริหารจัดการขยะน้ำ และอากาศ ในหัวข้อ “การจัดการคุณภาพอากาศในกรุงเทพมหานคร” ซึ่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ร่วมกับศูนย์สื่อสารองค์กร จุฬาฯ และเครือข่ายคณาจารย์ นิสิต นักศึกษา วิศวกรรมสิ่งแวดล้อม ประเทศไทย จัดขึ้นเมื่อวันจันทร์ที่ 28 มีนาคม 2565 ณ ห้องประชุมเจริญวิศวกรรม ชั้น 2 อาคาร 4 คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ผู้สมัครชิงตำแหน่งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครจำนวน 4 ท่านได้แสดงวิสัยทัศน์ด้านนโยบายการบริหารจัดการคุณภาพอากาศ โดยมี ศ.ดร.เกษม ชูจารุกุล รองคณบดีฝ่ายบริหาร คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ เป็นผู้กล่าวเปิดงาน

**ศ.ดร.ตระการ ประภัสพงษา**
ภาควิชาวิศวกรรมโยธาและสิ่งแวดล้อม คณะวิศวกรรมศาสตร์ ม.มหิดล
และ **น.ส.เกรซ ริชาร์ดสัน**
นิสิตวิศวกรรมศาสตร์ ม.เกษตรศาสตร์ ดำเนินรายการ

การเสวนาเริ่มด้วย รศ.ดร.รณชัย ติยะรัตนาชัย รักษาการแทนผู้ช่วยอธิการบดีฝ่ายพัฒนาบุคคลและอบรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง ตัวแทนเครือข่ายคณาจารย์ นิสิต นักศึกษา วิศวกรรมสิ่งแวดล้อม ประเทศไทย กล่าวถึงแนวทางของหลักการพัฒนาอย่างยั่งยืนหรือ SDGs โดยเสนอให้ผู้สมัครผู้ว่า กทม. ใช้แนวทางของ SDGs ประกอบไปด้วย 17 หัวข้อการพัฒนา เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของคนในสังคม ในเรื่องของปัญหาปากท้อง สุขภาพ ตลอดจนการศึกษา รวมถึงการแก้ไขปัญหาการแพร่กระจายของมลพิษและปัญหาสิ่งแวดล้อม เพื่อให้คนในสังคมมีคุณภาพชีวิตที่ดี อาศัยอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีและเหมาะสมต่อการใช้ชีวิต

รศ.วงศ์พันธ์ ลิมปเสนีย์ ผู้อำนวยการศูนย์วิชาการเพื่อขับเคลื่อนการป้องกันและแก้ปัญหามลพิษ กล่าวว่า มาตรฐานคุณภาพอากาศของกรุงเทพมหานครในปัจจุบันมีการปรับปรุงให้ดีขึ้นตามลำดับ แต่หากเทียบกับต่างประเทศโดยเฉพาะองค์การอนามัยโลก (WHO) ยังคงไม่เป็นที่น่าพอใจนัก

แหล่งกำเนิดมลพิษอากาศในกรุงเทพมหานคร สาเหตุหลักกว่าร้อยละ 54 มาจากการขนส่งทางถนน พร้อมทั้งเสนอแนะการจัดการคุณภาพอากาศ ได้แก่ การปรับมาตรฐานคุณภาพอากาศในปัจจุบันให้มีความเหมาะสมมากขึ้นและให้สอดคล้องต่อมาตรฐานคุณภาพอากาศสากลเพื่อลดผลกระทบด้านสุขภาพจากมลพิษอากาศ รวมถึงการจัดการแหล่งกำเนิดมลพิษอากาศหลักๆ เช่น การตั้งมาตรฐานน้ำมันเชื้อเพลิงกำมะถัน และการตรวจสอบรถยนต์ที่ใช้เครื่องยนต์ดีเซล รวมถึงการสนับสนุนการเข้าถึงระบบสาธารณะ การสื่อสารกับภาคประชาชนให้มีความรู้และข้อมูลทางด้านคุณภาพอากาศและการรับมือ

หลังจากนั้นเป็นการแสดงวิสัยทัศน์โดยผู้สมัครชิงตำแหน่งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร

เริ่มจาก รศ.ดร.ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ กล่าวถึงนโยบายเพื่อพัฒนาและยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในกรุงเทพมหานครไว้ 9 ด้านได้แก่ ด้านสุขภาพ ด้านความปลอดภัยในการดำเนินชีวิต ด้านสิ่งแวดล้อม ด้านการศึกษา ด้านการเดินทางและคมนาคม ด้านโครงสร้างของสังคม ด้านเศรษฐกิจ ด้านการสร้างเอกลักษณ์ในแต่ละพื้นที่ และด้านการจัดการบริหารให้มีความพร้อมในการแก้ไขปัญหา โดยเฉพาะปัญหาด้านมลพิษอากาศ โดยจะอาศัยมาตรการทางกฎหมายมาช่วยควบคุมการแพร่กระจายของมลพิษทางอากาศ เน้นที่มาตรการควบคุมมลพิษที่แหล่งกำเนิดและมาตรการบรรเทาผลกระทบจากการแพร่

“หัวใจของความยั่งยืนคือการบริหารจัดการดี ต้องโปร่งใส ไร้ทุจริตคอร์รัปชั่น ต้องบริหารจัดการคนอย่างเท่าเทียม มีการเดินทางได้สะดวก มีโครงสร้างพื้นฐานที่ดีในการรองรับเมืองและเศรษฐกิจ เพราะเมืองต้องถูกขับเคลื่อนด้วยเศรษฐกิจ มีโอกาสที่เพียงพอสำหรับทุกคน และต้องมีความสร้างสรรค์ดี ต้องเป็นเศรษฐกิจสร้างสรรค์ กทม.ต้องมีหน้าที่ประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อสร้าง สิ่งเหล่านี้ให้เกิดขั้น” รศ.ดร.ชัชชาติกล่าว

นายสกลธี ภัททิยกุล เสนอให้ใช้มาตรการกฎหมายในการแก้ไขปัญหาการลักลอบทำผิดกฎหมายที่ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศ เช่น การลักลอบเผาขยะ และการบริหารและความร่วมมือของหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนในการแก้ไขปัญหามลพิษทางด้านสิ่งแวดล้อม โดยเน้นไปที่การจัดการขยะภายในเขต กทม. โดยเห็นควรให้ภาคเอกชนเข้ามามีบทบาทและความรับผิดชอบในการจัดการปัญหาขยะมากขึ้น และส่งเสริมการใช้ระบบขนส่งทางสาธารณะ

“กรุงเทพฯ เป็นเมืองใหญ่ มีปัญหาเรื่องฝุ่น PM 2.5 การคมนาคมจราจรขนส่ง การจัดการขยะ ควรลดการใช้รถยนต์ส่วนตัวแล้วใช้รถสาธารณะให้มากขึ้น โดยเชื่อมระบบการขนส่งให้สะดวก โดยใช้รถบัส EV และเชื่อมต่อระบบรถไฟฟ้า เพื่อลดปัญหามลพิษทางอากาศ ควบคุมการก่อสร้าง การเพิ่มพื้นที่สีเขียว การปรับการบริหารจัดการขยะที่จะช่วยสร้างรายได้ โดยจะต้องควบคุมตามมาตรการทางกฏหมายอย่างเคร่งครัด” นายสกลธีเน้นย้ำ

ดร.วิโรจน์ ลักขณาอดิศร เสนอแนวทางการใช้มาตรการทางกฎหมายเพื่อส่งเสริมให้เกิดความเสมอภาคในสังคม โดยมุ่งแนวคิดผู้ก่อให้เกิดปัญหาต้องเป็นผู้รับผิดชอบต่อปัญหาที่เกิดขึ้น โดยมีแนวคิดเสนอมาตรการในการดำเนินการกับผู้ให้กำเนิดมลพิษ ต้องเป็นผู้ที่จัดการกับมลพิษด้วยตนเอง โดยผู้ที่ไม่ได้ก่อมลพิษไม่ต้องรับผลกระทบไปด้วย นอกจากนี้ยังเน้นการใช้กฎหมายที่เคร่งครัดในการจัดการกับมลพิษที่แหล่งกำเนิด เช่น การควบคุมการปล่อยมลพิษจากโรงงาน ถ้ามีค่าเกินมาตรฐาน ต้องถูกสั่งปิดจนกว่าจะสามารถบำบัดมลพิษให้ได้เป็นไปตามมาตรฐานคุณภาพอากาศ

“การแก้ไขปัญหาอากาศใน กทม.คือการใช้เจตจำนงที่มุ่งมั่นเพื่อสร้างความเสมอภาคให้เกิดขึ้น เช่น ในเรื่องน้ำสะอาด บางพื้นที่น้ำประปายังเข้าไม่ถึง เรื่องขยะ ที่มีการเก็บค่าขยะที่ไม่เป็นธรรม รวมทั้งต้องหาพื้นที่ที่เหมาะสมในการปลูกต้นไม้ ไม่ให้เกิดการใช้ช่องว่างทางกฎหมายทำสิ่งที่ไม่สมควร และเข้าจัดการปัญหาเพื่อสร้างความเท่าเทียม เพื่อให้ทุกคนมีสิทธิอย่างถูกต้องในการเป็นคนกรุงเทพฯ” ดร.วิโรจน์กล่าว

ศ.ดร.สุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์ กล่าวถึงนโยบายในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนกรุงเทพฯ ด้วยหลักของการพัฒนาอย่างยั่งยืน เพื่อให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น โดยได้เสนอแนวทางการแก้ไขปัญหามลพิษทางอากาศว่าควรมีการดำเนินการในระดับของนโยบาย เพื่อสร้างแนวทางในการแก้ไขปัญหา เน้นการมองภาพปัญหาโดยรวม ควรมีการติดตั้งเครื่องมือตรวจวัดคุณภาพอากาศให้ทั่วพื้นที่ กทม. โดยขอความร่วมมือกับสถานศึกษา เพื่อกระจายความรู้และข้อมูลด้านมลพิษและคุณภาพอากาศให้ประชาชนอย่างทั่วถึง รวมถึงการใช้เครื่องมือทางด้านกฎหมายและเศรษฐกิจในการควบคุมมลพิษที่แหล่งกำเนิด

“การจะแก้ปัญหาเมืองได้ต้องเริ่มต้นจากการมองภาพใหญ่ด้วยนโยบายการพัฒนาที่ยั่งยืน หรือ SDGs ให้ครอบคลุม กทม. ต้องสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ มีการติดตั้งเครื่องวัดคุณภาพอากาศอย่างต่ำประมาณ 2 พันจุดโดยร่วมมือกับมหาวิทยาลัยต่างๆ เพื่อเตือนภัยให้ประชาชนป้องกันและดูแลตัวเอง การควบคุมการก่อสร้างไม่ให้สร้างมลพิษ การจัดเก็บภาษีฝุ่นจากผู้ที่สร้างปัญหา และคืนภาษีเพื่อสร้างแรงจูงใจให้กับผู้ที่มีมาตรการควบคุมได้ดี อำนวยความสะดวกในการใช้รถจักรยานให้มากขึ้น” ศ.ดร.สุชัชวีร์สรุปถึงนโยบาย