ประเด็นแรงงานในเศรษฐกิจดิจิทัล: เวลาแห่งการเปลี่ยนแปลงกับประเด็นที่ต้องร่วมกันดำเนินการ
วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาฯ ร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาฯ และคณะนิติศาสตร์ จุฬาฯ ด้วยความร่วมมือจากศูนย์ประสานงานเพื่อการวิจัยแรงงานแห่งจุฬาฯ สถาบันพัฒนาบุคลากร สาขาเทคโนโลยีการผลิตอัตโนมัติและหุ่นยนต์ และศูนย์วิจัยแรงงานแห่งชาติ กระทรวงแรงงาน จัดสัมมนา “ประเด็นแรงงานในเศรษฐกิจดิจิทัล” เมื่อเร็วๆ นี้ ผ่านระบบออนไลน์ Zoom มีผู้เข้าร่วมสัมมนาทั้งสิ้นจำนวน 131 คน
การสัมมนาครั้งนี้ กล่าวเปิดการสัมมนาโดย รศ.ดร.ปัทมวดี โพชนุกูล ผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม และคุณเอกสิทธิ์ คุณานันทกุล เลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กล่าวปราศรัยหลัก จากนั้นเป็นการนำเสนอผลการศึกษาโครงการประเด็นแรงงานในเศรษฐกิจดิจิทัล โดยทีมศึกษาวิจัยจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประกอบด้วย ผศ.ดร.รัตติยา ภูละออ จากวิทยาลัยประชากรศาสตร์ ผศ.ดร.ศุภศิษฏ์ ทวีแจ่มทรัพย์ จากคณะนิติศาสตร์ คุณอรรคณัฐ วันทนะสมบัติ จากสถาบันเอเซียศึกษา และคุณจิตรพงศ์ พุ่มสอาด ผู้อำนวยการกลุ่มพัฒนาระบบบริการ กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน กระทรวงแรงงาน
นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายเรื่องประเด็นแรงงานในเศรษฐกิจดิจิทัล: ความท้าทาย แนวทางเพื่อการนำไปใช้พัฒนาการวิจัยและเสนอแนะมาตราการขับเคลื่อนหลักในปัจจุบัน และอนาคต จากกลุ่มผู้แทนภาคต่าง ๆ อาทิ คุณบวรศักย์ กล้าหาญ ที่ปรึกษาสภาองค์การนายจ้างแห่งประเทศไทย (ผู้แทนจากสภาองค์กรนายจ้างแห่งประเทศไทย) คุณสุชาติ จันทรานาคราช รองประธานสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (ผู้แทนจากสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย TBC) คุณมานิตย์ พรหมการีย์กุล ประธานสภาองค์การลูกจ้างแรงงานยานยนต์แห่งประเทศไทย (ผู้แทนจากลูกจ้างภาคการผลิต) คุณบัณฑิต จันทร์แก้วแร่ ประธานสหภาพแรงงานธนาคารกรุงเทพ (ผู้แทนจากลูกจ้างภาคบริการ) ผู้แทนจากกระทรวงพัฒนาฝีมือแรงงาน ดร.ถิรภาพ ฟักทอง ผู้อำนวยการคณะทำงานพัฒนาศูนย์ข้อมูล Big Data และพัฒนาการเรียนการสอน คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ผู้แทนจากภาควิชาการ)
ทั้งนี้ ข้อสรุปที่น่าสนใจจากงานนี้มีดังนี้
– ต้องมีการพัฒนาระบบจับคู่และการพัฒนาที่เน้นให้ความช่วยเหลือผู้ที่รับผลกระทบจากการเปลี่ยนผ่านของเครื่องจักรและดิจิทัลโดยเฉพาะกลุ่มเปราะบางที่มีการศึกษาน้อย มีอายุ และมีสภาพร่างกายที่ไม่พร้อมที่จะปรับตัวให้ทันการเปลี่ยนแปลง นอกจากนี้ยังต้องเพิ่มศักยภาพให้กับกลุ่มคนที่มีความพร้อมให้สามารถก้าวไปข้างหน้าได้อย่างมั่นคงยิ่งขึ้น
– ลดความเหลื่อมล้ำในหลายแง่มุม รวมถึงการเพิ่มการเข้าถึงโครงสร้างพื้นฐาน เช่น การเข้าถึงโครงสร้างพื้นฐานทางดิจิทัลของประชาชนทุกกลุ่ม
– ส่งเสริมการขับเคลื่อนนโยบายและการขับเคลื่อนร่วมด้วยข้อมูลและการวิเคราะห์เชิงลึก (Data Insight) รวมถึงการดึงเอาฐานข้อมูลที่กระจัดกระจายในปัจจุบันมาเชื่อมต่อกัน ส่งเสริมและส่งต่อไปยังผู้ใช้นโยบาย กลุ่มผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องและกลุ่มผู้ที่ใช้งาน
– ส่งเสริมให้มีการใช้ทรัพยากรร่วมกัน เช่น ระบบฐานข้อมูล ทรัพยากรในการพัฒนาทักษะของทรัพยากรมนุษย์
– ด้านการพัฒนาทักษะต้องมีการหาทางออกร่วมกันทั้งฝ่ายลูกจ้าง และนายจ้าง เพื่อสร้างโอกาส และช่วยเพิ่มช่องทางให้ผู้ที่เข้าถึงโอกาสได้น้อยร่วมเดินทางไปด้วยกันในทิศทางที่จะพัฒนาไปพร้อมกันได้ ซึ่งการขับเคลื่อนที่มีประสิทธิภาพมีความจำเป็นที่ต้องเกิดขึ้นจากความร่วมมือของหลายฝ่าย และมีความมุ่งมั่นร่วมกันต่อไป
อื่นๆ
จุฬาฯ สนับสนุนให้อาจารย์ทำงานวิจัย นับว่าเป็นสิ่งที่ดีมากต่อทั้งอาจารย์ นิสิต รวมถึงภาคประชาสังคม
รองศาสตราจารย์ ดร.สุชนา ชวนิชย์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
